Program 2024

W codziennym życiu spotykamy się z różnymi pojęciami i etykietami, które często kształtują nasze postrzeganie innych ludzi. Jednym z takich pojęć jest „uchodźca” – termin, który nierzadko budzi skojarzenia z odległymi, trudnymi do zrozumienia historiami, pełnymi stereotypów i mitów. Ale co się dzieje, kiedy uchodźca staje się naszym sąsiadem, współpracownikiem, członkiem lokalnej społeczności?

Podczas tego panelu spotkają się osoby, które same doświadczyły uchodźctwa i które żyją w Polsce już od kilku lat. Podzielą się swoimi przemyśleniami na temat integracji w nowym kraju, wskazując na to, co w systemowych rozwiązaniach integracyjnych działa, a co wymaga poprawy. Uczestnicy dyskusji opowiedzą również o swoim doświadczeniu życia w Polsce i o tym, jak postrzegani są przez Polaków – zarówno na poziomie społecznym, jak i osobistym.

To nie będzie tylko rozmowa o uchodźcach – to będzie rozmowa z sąsiadami, sąsiadkami, koleżankami i kolegami z pracy, którzy dzielą się swoją drogą do nowego domu, w którym stali się częścią lokalnej społeczności. Panel pomoże zrozumieć, że uchodźca to nie tylko ktoś z odległej opowieści, ale przede wszystkim osoba z prawem do godnego życia, rozwoju i realizacji swoich marzeń – tak jak każdy i każda z nas.

Za nieco ponad dwa tygodnie Amerykanie wybiorą prezydenta i dla nas nie jest to tylko wewnętrzna sprawa Stanów Zjednoczonych. Kto zostanie nowym przywódcą wolnego świata i dowódcą najpotężniejszej armii na naszej planecie? Co odróżnia oboje kandydatów i które ich cechy są dla nas dobre lub złe.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego, w ramach programu „Muzyka”, realizowanego przez Narodowy Instytut Muzyki i Tańca.

Rzeczywistość geopolityczna, ekonomiczna i demograficzna prowadzi do metamorfozy, a nawet zahamowania dotychczasowego kursu integracji europejskiej. Coraz częściej mówimy o autonomii, protekcjonizmie, tarczach i zamykaniu się zamiast współpracy, swobody i otwartości. Rosnąca polaryzacja i wzrost poparcia dla postulatów skrajnej prawicy w kolejnych krajach europejskich zaczynają wpływać na decyzje i stanowiska głównego nurtu europejskich sił politycznych. Czy jesteśmy świadkami „cichej rewolucji”, o której mówi Marc De Vos w swoich ostatnich rozważaniach? A może nowe wytyczne polityczne Komisji Europejskiej na kolejne 5 lat to tylko stare cele w nowym opakowaniu?

Polityka migracyjna i azylowa to jedne z najbardziej polaryzujących kwestii w Europie. W Polsce konflikt nabrał na sile w związku z sytuacją na granicy polsko-białoruskiej, gdzie według doniesień aktywistów i zewnętrznych obserwatorów dochodzi do push-backów z naruszeniem prawa międzynarodowego i europejskiego. Dyskusja skoncentruje się na dwóch aspektach: z jednej strony na perspektywie prawno-człowieczej wzywającej do poszanowania praw człowieka uchodźców, z drugiej strony na perspektywie bezpieczeństwa, która przedstawia napływ uchodźców i imigrantów jako zagrożenie dla bezpieczeństwa Polski i Europy.

Koncepcja „Miasta 15 minutowego” opracowana przez Carlosa Moreno stała się częścią narracji podnoszonej i wdrażanej w praktyce przez burmistrzów wielu miast. Mer Paryża Anne Hidalgo rozpowszechniła ten pomysł podczas swojej udanej kampanii wyborczej. Wpływ koncepcji na zmianę sposobu myślenia o rozwoju miast jest zaczynem do dyskusji o innowacyjnych rozwiązaniach miejskich, skoncentrowanych na potrzebach mieszkańców, i roli liderów w ich promowaniu i wdrażaniu.

Zderzenie trzech perspektyw naukowej Profesora Carlosa Moreno, samorządowej Pani Prezydent Hanny Zdanowskiej i biznesu reprezentowanego przez Waldemara Olbryka gwarantuje merytoryczną i zarazem intrygującą dyskusję.

Dyskusja o przyszłości polskiej polityki zagranicznej. Rozmowa skupi się na priorytetach Polski w kontekście globalnym, z uwzględnieniem bezpieczeństwa, współpracy międzynarodowej, i promocji interesów na arenie światowej. Szczególną uwagę poświęcimy relacjom z krajami Globalnego Południa, badając, jak Polska może rozwijać współpracę gospodarczą i dyplomatyczną, zbalansować współpracę i konfrontację, oraz wpływać na kluczowe problemy globalne.

Unia Europejska wciąż jest silnym blokiem gospodarczym. To ok. 15% globalnego PKB i 450 mln konsumentów. Fundamentem gospodarki unijnej jest jednolity rynek, który umożliwia swobodny przepływ towarów, usług, osób i kapitału. Korzyści gospodarcze z członkostwa w UE są widoczne zwłaszcza w krajach takich jak Polska. Jednocześnie, z powodu nadmiernych barier na jednolitym rynku i regulacji gospodarki, słabnie konkurencyjność UE względem innych części świata. Z kolei problemy ze wzrostem w Europie są paliwem dla anty-unijnych populistów.

Jaka przyszłość czeka gospodarkę UE? Co zrobić by Unia szybciej się rozwijała? Jakich reform potrzebuje UE by być globalnym liderem rozwoju?

Wzrost świadomości dotyczącej zdrowia, ekologii oraz dobrostanu zwierząt sprawia, że coraz więcej osób sięga po roślinne przepisy. W dobie rosnących wyzwań klimatycznych oraz chęci poprawy jakości życia dieta roślinna zyskuje na znaczeniu nie tylko jako chwilowy trend, ale również realne rozwiązanie przyszłości. Podczas tego panelu zastanowimy się, na ile te nowoczesne trendy rzeczywiście różnią się od naszej tradycji żywieniowej. Może są jej naturalnym rozwinięciem? Postaramy się wspólnie zdefiniować, jak mogłaby wyglądać dieta przyszłości oraz jakie zmiany są niezbędne, aby zbliżyć się do bardziej zrównoważonego i zdrowszego systemu żywnościowego.

Kiedy nasilają się populizmy i ekstremizmy, liberalizm pozostaje najlepszym rozwiązaniem politycznym, zaspokajającym potrzeby rządzących i zapewniającym zgodę rządzonych. Istnieje potrzeba uczynienia liberalizmu nie filozofią „elitarną” i „akademicką”, ale opcją polityczną, która może pokonać innych na rynku idei. Musimy uczynić liberalizm seksownym (na nowo), czerpiąc z tradycji klasycznej, pracy wykonanej przez współczesnych myślicieli i patrząc na przyszłość łączności cyfrowej i globalnych wyzwań.

Sesja podzielona na dwa panele po 25 minut każdy, obejmujące swobodne rozmowy, burze mózgów i „szybki ogień pytań”, moderowane przez dwóch gospodarzy podcastu Liberal Europe Podcast.

Spotkanie przygotowane przez Liberal Europe Podcast.

Przejście obywateli z działalności społecznej do politycznej budzi wiele kontrowersji. Z jednej strony wydaje się to być naturalnym rozwojem i sposobem na wykorzystanie doświadczeń aktywistycznych do wprowadzenia zmian legislacyjnych i praktycznego rozpatrzenia potrzeb i problemów społecznych. Z drugiej zaś upolitycznienie NGO’sów może prowadzić do konfliktów interesów i przesunięcia wartości i priorytetów z aktywizmu oddolnego do sprzymierzenia z agendami partii politycznych. Porozmawiamy o tym z europosłami: Michałem Wawrykiewiczem, Joanną Scheuring-Wielgus i Łukaszem Kohutem oraz Kingą Łozińską z Komitetu Obrony Demokracji.

Czy ta obywatelska droga do wielkiej polityki jest właściwa?

Gdy w 1979 Mirosław Dzielski publikował esej „Kim są liberałowie?” wskazywał klasycznych liberałów. Indywidualiści wierzący w „zasadniczo dobra naturę człowieka”, realiści, państwowcy, którzy tolerancyjni nie są tylko „wobec wrogów wolności”. Liberalizm oznaczał wybór wartości, prawa człowieka, ideę wolnego rynku, bez roszczenia sobie monopolu na prawdę. A kim dziś są liberałowie? Jak definiujemy naszą tożsamość? Co oznacza powinność „rozumnego strzeżenia wolności”? Postaramy się odpowiedzieć w rozmowie, do której pretekstem jest zbliżające się wydanie setnego numeru magazynu Liberté!

W ostatnim czasie w Polsce doświadczamy wielu kryzysowych sytuacji. Migracja po wybuchu pełnoskalowej wojny w Ukrainie oraz wrześniowa powódź to w ostatnich latach główne przykłady zarządzania kryzysowego na szeroką skalę. Oba te kryzysu unaoczniły nam jak potrzebne jest właściwe międzysektorowe działanie w takich sytuacjach. Jakie relacje, potrzeby i oczekiwania mają względem siebie państwo, samorząd i organizacje pozarządowe? Jak skutecznie współdziałać w obliczu kryzysu? Jakich rozwiązań prawnych potrzebujemy, aby przygotować się na sytuacje kryzysowe w przyszłości? Na te i inne pytania postaramy się znaleźć odpowiedź w panelu dyskusyjnym dot. zarządzania kryzysowego w miastach i nie tylko.

Czy w Polsce i innych krajach potrzebujemy dziś edukacji obywatelskiej w wymiarze europejskim? Jak połączyć wymiar krajowy (narodowy) z europejskim? Co powinna obejmować i jakie umiejętności rozwijać taka edukacja? Czy potrzebny i możliwy jest odpowiedni zapis w prawie unijnym? A może wystarczy wsparcie w postaci szkoleń, materiałów i wspólnych projektów?

Na te i inne pytania odpowiedzi poszukamy podczas panelu dyskusyjnego Europejska edukacja obywatelska: utopia czy konieczność?

Podczas gdy coraz więcej ludzi mieszka w miastach (według ekspertów do 2050 roku będzie to nawet 80% ludności świata), świat stoi w obliczu potrójnego kryzysu planetarnego: zanieczyszczenia środowiska, zmiany klimatu i utraty bioróżnorodności. Miasta, silnie zanieczyszczone i zabetonowane, są jednocześnie największymi emitentami gazów cieplarnianych. Czy dekady ograniczania dostępu do terenów zielonych i zabudowywania wszelkich dostępnych przestrzeni sprawiły, że miasta wciąż są przyjazne do życia? Jaką rolę pełni w nich błękitno-zielona infrastruktura? Co zrobić, by adaptować miasta do zmiany klimatu, jednocześnie zapewniając mieszkańcom i mieszkankom wysoki standard życia?

Idee liberalne toczą bój z prawicowym populizmem, który odczytał znaki czasu i odpowiada na potrzeby bezpieczeństwa i zakorzenienia. Ale liberalizm nie przegrywa na wszystkich frontach tego starcia. W Europie zachodniej prawica powoli porzuca obyczajowy konserwatyzm, rezygnuje z dyktowania ludziom zasad moralności.

Jednak nowe wyzwanie czeka na liberałów. Będą zmuszeni wejść w kolizję z lewicowym ruchem woke i jego modelem relacji społecznych. Presja na dyktat stylów życia może teraz przyjść z tej strony.

Po latach dyskryminacji różnych grup przez prawicę, liberałowie proponują brak dyskryminacji. Woke woli kontr-dyskryminację, której narzędziem jest np. cancel culture.

Odporne społeczeństwo to społeczeństwo ludzi wolnych, autonomicznych, ale także solidarnych i troszczących się o dobro wspólne. W jaki sposób w dobie dominacji kultury przemocy i dezinformacji, wykorzystywania nowych technologii informacyjnych przeciwko jednostkom i całym grupom społecznym zadbać o warunki dla podmiotowości człowieka i społeczeństwa? Jakie są powinności instytucji publicznych i co może jednostka? Czy potrzebujemy dzisiaj prawa do prawdy i nowej Karty Praw Podstawowych UE?

Wprowadzenie: Charles Landry

Koncepcja „kreatywnego miasta” jest kluczowa dla rozwoju urbanistycznego, wpływając na przyciąganie talentów, innowacje i życie kulturalne. W tej sesji spotkają się wybitni eksperci: Charles Landry, pionier koncepcji kreatywnego miasta, Carolina Pietyra z Krakowskiego Biura Festiwalowego oraz Adam Pustelnik, wiceprezydent Łodzi. Razem omówią, jak wpleść kreatywność w planowanie miejskie, tworząc dynamiczne i zrównoważone przestrzenie. Jakie wyzwania i szanse stoją przed kreatywnymi miastami w zmieniającym się świecie?

Każda autorytarna władza marzy o tym, by zarządzać duszami poddanych nie tylko poprzez system nakazów i zakazów, odpowiednio skrojoną edukację, ale także rozrywkę i sztukę posłusznych sobie artystów, w tym muzyków. Jak to się jednak dzieje, że mimo nieskończonych nakładów zawsze pamiętamy jednak te utwory, które miały wektor skierowany przeciwko tej władzy, czy była to PZPR, czy Zjednoczona Prawica?

Jednak także w realiach demokratycznych muzycy wciąż mogą (ale czy powinni?) walczyć „gitarą i piórem”, bo przecież wciąż jest o co. Jak to robić, by wspierając wolnościowe idee i ideologie, nie zostać samemu/j propagandyst/ką?

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego, w ramach programu „Muzyka”, realizowanego przez Narodowy Instytut Muzyki i Tańca.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego, w ramach programu „Muzyka”, realizowanego przez Narodowy Instytut Muzyki i Tańca.

Istotnym źródłem odporności Ukrainywydaje się być silne społeczeństwo obywatelskie, mające w dodatku doświadczenie życia w konflikcie zbrojnym już od 2024 roku. Wiele wskazuje natomiast na to, że ukraińskie władze i instytucje były początkowo gorzej przygotowane, do ostatniej chwili nie dowierzając, że Putin rozpocznie pełnoskalową wojnę. Obecna sytuacja w Europie wydaje się być odwrotna – społeczeństwa UE nadal nie wierzą, że wojna jest możliwa, podczas gdy rządy i instytucje UE uznają to zagrożenie za realne, a starając się do niego przygotować borykają się z oporem wyborców. Ukraiński opór i ewentualne zwycięstwo nie byłby też możliwe bez skutecznego budowania sojuszy. Tu również wydaje się leżeć ważna lekcja dla Europy, która ma przecież trudności zarówno we współpracy transatlantyckiej, jak i w budowaniu relacji z tzw. średnimi mocarstwami Globalnego Południa. Jak wykorzystać ukraińskie doświadczenia do tworzenia unijnego modelu odporności i zdolności do reagowania na sytuacje kryzysowe?

Zbrojna napaść Rosji na Ukrainę oraz trwająca już ponad dwa i pół roku wojna, skonfrontowała UE z koniecznością odpowiedzi na pytania dotyczące jej militarnego bezpieczeństwa. Zmusiła rządy do wsparcia walczącej Ukrainy, ale również do przyglądnięcia się własnym zasobom sprzętowym, armiom oraz odporności społecznej, jaką każde państwo winno zapewnić swoim obywatelom. Wojna powiedziała “sprawdzam!” naszym sojuszom, zarówno europejskim, jak i na skalę światową. Czy z takiej “rozgrywki” wyszlibyśmy obronną ręką? Czy UE może obronić się sama, a jeśli nie, to gdzie powinna szukać wsparcia, jakie sojusze rozwijać, w jaki sposób powinna starać się sprostać militarnym wyzwaniom współczesności?

Wprowadzenie: Adam Bodnar

Nowa twarz Łodzi. Jak rewitalizacja zmienia dawne fabryki, wille i kamienice, ulice, parki i podwórka, a przede wszystkim – łodzian?

Podczas panelu poruszymy istotny problem kryzysu odpadowe i możliwych rozwiązań. W krajach Skandynawskich wprowadzono szereg innowacyjnych rozwiązań. Czy w Polsce jest to możliwe?

Zdążyliśmy się już przyzwyczaić, że co rząd, to nowe, rzadko niestety spójne pomysły na edukację. Nie inaczej jest po 15 X – mamy zapowiedź gruntownej reformy oświaty. Tym razem jednak o potrzebie zmian mówią nie tylko politycy, ale niemal wszystkie środowiska.

Dlaczego po 35 latach od transformacji polska szkoła jest pogrążona w kryzysie? Jakie błędy popełniono i czy potrafimy się na nich uczyć? Jak mądrze i trwale zmieniać szkołę na dobre?

O odpowiedzi na te i inne pytania poprosiliśmy profesorów pedagogiki i nauczycielki, a dobór gości nie jest przypadkowy, bo z punktu widzenia dbałości o jakość procesu zmian w edukacji, to właśnie naukowcy i praktycy wydają się kluczowi.

Kolejna fala demokratyzacji Huntington’a dawno odpłynęła pozostawiając prawie trzy czwarte populacji świata pod rządami autokratycznymi. Postęp demokratyczny osiągnięty w ciągu ostatnich 35 lat zniknął. Znamienne, że jednocześnie spadła umiejętność czytania.

Dziś już wiemy, że reżimy autorytarne karmią się dezinformacją, tym samym czytanie automatycznie staje się realną bronią w kontekście walki o wolność i demokrację.

Świadomy obywatel to obywatel czytający. Tym samym kluczowe staje się pytanie: Jak poprawić tendencję spadkową czytelnictwa w Europie i tym samym obronić naszą demokrację?

W ostatnich latach, debata na temat roli i przyszłości uczelni wyższych zdaje się zaostrzać, z jednej strony podkreślając ich znaczenie jako bastionów niezależnej myśli i innowacji, a z drugiej — krytykując je jako odseparowane od rzeczywistości “wieże z kości słoniowej”.

Zapraszamy na dyskusję z udziałem przedstawicieli władz łódzkich uczelni, którzy podejmą próbę odpowiedzi na pytania o przyszłość edukacji wyższej i jej rolę w społeczeństwie.

Podczas sesji, paneliści będą starali się zdefiniować, na ile uczelnie wyższe mogą i powinny być związane z bieżącymi problemami społecznymi, gospodarczymi i technologicznymi, a na ile powinny… kierować się w pełni autonomiczną agendą.

W dobie szybkich zmian społecznych i technologicznych oraz ewolucji standardów pracy, młode osoby wnoszą nowe wyzwania i możliwości dla firm na całym świecie.

W tym panelu przyjrzymy się dynamicznym (a czasem też napiętym) relacjom i mechanizmom funkcjonujących między młodymi talentami a strukturami korporacyjnymi. Omówimy, jak młode pokolenia wpływają na kształtowanie polityk pracowniczych, oczekiwania dotyczące zachowania równowagi między życiem prywatnym a zawodowym oraz ich rosnącą potrzebę sensownej i wartościowej pracy. Rozważymy również, jak te zmiany wpływają na liderów i strategie biznesowe, stawiając pytanie: kto ma się do kogo tutaj dostosować?

Błyskawiczny rozwój technologii, nowe techniki marketingowe, innowacyjne produkty i usługi, zmieniające się oczekiwania konsumentów (z jednej strony, na rynek wchodzi Pokolenie Z, z drugiej strony rośnie udział seniorów w strukturze wiekowej społeczeństwa) – wszystko to w istotny sposób zmienia sposób, w jaki kupujemy (konsumenci) i sprzedajemy (firmy) – i to na każdym etapie tych procesów. Są obszary, w których wciąż mamy się czego uczyć od USA czy Europy Zachodniej, ale są też takie, w których to Polska może być stawiana za wzór, jak np. w przypadku usług bankowych. Nieprzypadkowo w wielu sondażach, w których pytani jesteśmy o to, z czego w Polsce jesteśmy dumni albo co w Polsce działa lepiej niż gdzie indziej, w czołowych odpowiedziach królują BLIK, bankowość internetowa, paczkomaty inPost itp. Dokąd to wszystko zmierza?

Jaką rolę może odegrać Polska w procesie akcesji Ukrainy do UE – w jego całości, ale także w bliskiej perspektywie polskiej prezydencji w Radzie UE w I połowie 2025? Czy próba uczynienia z Polski głównego adwokata sprawy ukraińskiej w UE jest na pewno dobrym pomysłem w świetle nieuchronnych konfliktów interesów między naszymi krajami na tle integracji ukraińskiej gospodarki ze wspólnym rynkiem unijnym? Z drugiej strony, jaki inny kraj, jeśli nie Polska mógłby wziąć na siebie tę rolę. Które interesy gospodarcze Polski i Ukrainy są naprawdę rozbieżne, a które zostały tylko tak przedstawione w wyniku manipulacji i rozpowszechniania niesprawdzonych informacji? Na ile polityka wewnętrza krajów UE ma i może mieć wpływ na proces integracji Ukrainy oraz na stosunki polsko-ukraińskie? Ukraińcy są słusznie przekonani, że odbudowa i integracja Ukrainy z UE będzie procesem wielostronnym, zmieniającym rzeczywistość, w którym chodzić będzie nie tyle o rekonstrukcję państwa, co o jego odnowę. Czy państwa Unii Europejskiej, które same szukają pomysłów na własną modernizację wobec wyzwań przyszłości są rzeczywiście gotowe, by zaangażować się w ten proces na partnerskich zasadach?

Edukacja to ważny element wpływający na sposób funkcjonowania społeczeństw. Dotyczy wielu dziedzin życia i stanowi przedmiot dyskusji publicznych. Na świecie istnieje dużo koncepcji, rozwiązań oraz systemów, których analizowanie może skutkować rozwojem i ulepszaniem edukacji. Przykładem wzoru do naśladowania może być fińskie spojrzenie na edukację, które od lat wyznacza standardy i stanowi ogólnoświatowy przykład właściwie prowadzonej polityki oświatowej państwa. To nie tylko systemowe rozwiązania, ale także określony sposób myślenia i filozofia kraju. Inspiracją do tematyki panelu jest publikacja „Państwo, które działa. O fińskich politykach publicznych” autorstwa dr. hab. Wojciecha Woźniaka.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego, w ramach programu „Muzyka”, realizowanego przez Narodowy Instytut Muzyki i Tańca.

Błyskawiczny rozwój technologii, nowe techniki marketingowe, innowacyjne produkty i usługi, zmieniające się oczekiwania konsumentów (z jednej strony, na rynek wchodzi Pokolenie Z, z drugiej strony rośnie udział seniorów w strukturze wiekowej społeczeństwa) – wszystko to w istotny sposób zmienia sposób, w jaki kupujemy (konsumenci) i sprzedajemy (firmy) – i to na każdym etapie tych procesów. Są obszary, w których wciąż mamy się czego uczyć od USA czy Europy Zachodniej, ale są też takie, w których to Polska może być stawiana za wzór, jak np. w przypadku usług bankowych. Nieprzypadkowo w wielu sondażach, w których pytani jesteśmy o to, z czego w Polsce jesteśmy dumni albo co w Polsce działa lepiej niż gdzie indziej, w czołowych odpowiedziach królują BLIK, bankowość internetowa, paczkomaty inPost itp. Dokąd to wszystko zmierza?